Darfn, torn un toygn
Приложение 15
(Спряжение)
Настоящее время
|
טױגן (годиться)
|
טאָרן (сметь)
|
דאַרפֿן (иметь надобность)
|
лицо
|
|
Единственное число
|
|
איך טױגן
|
איך טאָר
|
איך דאַרף
|
1-ое (я)
|
|
דו טױגסט
|
דו טאָרסט
|
דו דאַרפֿסט
|
2-ое (ты)
|
|
ער (זי, עס) טױג
|
ער (זי, עס) טאָר
|
ער (זי, עס) דאַרף
|
3-ье (он, она, оно)
|
|
Множественное лицо
|
|
מיר טױגן
|
מיר טאָרן
|
מיר דאַרפֿן
|
1-ое (мы)
|
|
איר טױגט
|
איר טאָרט
|
איר דאַרפֿט
|
2-ое (вы)
|
|
זײ טױגן
|
זײ טאָרן
|
זײ דאַרפֿן
|
3-ье (они)
|
Прошедшее (простое) время
|
טױגן (годиться)
|
טאָרן (сметь)
|
דאַרפֿן (иметь надобность)
|
лицо
|
|
Единственное число
|
|
איך האָב געטױ'גט
|
איך האָב געטאָ'רט
|
איך האָב געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
1-ое (я)
|
|
דו האָסט געטױ'גט
|
דו האָסט געטאָ'רט
|
דו האָסט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
2-ое (ты)
|
|
ער (זי, עס) האָט געטױ'גט
|
ער (זי, עס) האָט געטאָ'רט
|
ער (זי, עס) האָט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
3-ье (он, она, оно)
|
|
Множественное лицо
|
|
מיר האָבן געטױ'גט
|
מיר האָבן געטאָ'רט
|
מיר האָבן געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
1-ое (мы)
|
|
איר האָט געטױ'גט
|
איר האָט געטאָ'רט
|
איר האָט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
2-ое (вы)
|
|
זײ האָבן געטױ'גט
|
זײ האָבן געטאָ'רט
|
זײ האָבן געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
3-ье (они)
|
Предпрошедшее время
|
טױגן (годиться)
|
טאָרן (сметь)
|
דאַרפֿן (иметь надобность)
|
лицо
|
|
Единственное число
|
|
איך האָב געהאַ'ט געטױ'גט
|
איך האָב געהאַ'ט געטאָ'רט
|
איך האָב געהאַ'ט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
1-ое (я)
|
|
דו האָסט געהאַ'ט געטױ'גט
|
דו האָסט געהאַ'ט געטאָ'רט
|
דו האָסט געהאַ'ט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
2-ое (ты)
|
|
ער (זי, עס) האָט געהאַ'ט געטױ'גט
|
ער (זי, עס) האָט געהאַ'ט געטאָ'רט
|
ער (זי, עס) האָט געהאַ'ט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
3-ье (он, она, оно)
|
|
Множественное лицо
|
|
מיר האָבן געהאַ'ט געטױ'גט
|
מיר האָבן געהאַ'ט געטאָ'רט
|
מיר האָבן געהאַ'ט געדאַ'רפֿט [געדאָרפֿן]
|
1-ое (мы)
|
|
איר האָט געהאַ'ט געטױ'גט
|
איר האָט געהאַ'ט געטאָ'רט
|
איר האָט געהאַ'ט געדאַ'רפֿט [געדאָרפֿן]
|
2-ое (вы)
|
|
זײ האָבן געהאַ'ט געטױ'גט
|
זײ האָבן געהאַ'ט געטאָ'רט
|
זײ האָבן געהאַ'ט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
3-ье (они)
|
Условное наклонение. Тип I
|
טױגן (годиться)
|
טאָרן (сметь)
|
דאַרפֿן (иметь надобность)
|
лицо
|
|
Единственное число
|
|
איך װאָלט געטױ'גט
|
איך װאָלט געטאָ'רט
|
איך װאָלט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
1-ое (я)
|
|
דו װאָלסט געטױ'גט
|
דו װאָלסט געטאָ'רט
|
דו װאָלסט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
2-ое (ты)
|
|
ער (זי, עס) װאָלט געטױ'גט
|
ער (זי, עס) װאָלט געטאָ'רט
|
ער (זי, עס) װאָלט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
3-ье (он, она, оно)
|
|
Множественное лицо
|
|
מיר װאָלטן געטױ'גט
|
מיר װאָלטן געטאָ'רט
|
מיר װאָלטן געדאַ'רפֿט [געדאָרפֿן]
|
1-ое (мы)
|
|
איר װאָלט געטױ'גט
|
איר װאָלטן געטאָ'רט
|
איר װאָלט געדאַ'רפֿט [געדאָרפֿן]
|
2-ое (вы)
|
|
זײ װאָלטן געטױ'גט
|
זײ װאָלטן געטאָ'רט
|
זײ װאָלטן געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
3-ье (они)
|
Сослагательное наклонение*
|
טױגן (годиться)
|
טאָרן (сметь)
|
דאַרפֿן (иметь надобность)
|
лицо
|
|
Единственное число
|
|
איך װאָלט געװע'זט [געװע'סט] טױגן
|
איך װאָלט געװע'זט [געװע'סט] טאָרן
|
איך װאָלט געװע'זט [געװע'סט] דאַ'רפֿן
|
1-ое (я)
|
|
דו װאָלסט געװע'זט [געװע'סט] טױגן
|
דו װאָלסט געװע'זט [געװע'סט] טאָרן
|
דו װאָלסט געװע'זט [געװע'סט] דאַ'רפֿן
|
2-ое (ты)
|
|
ער (זי, עס) װאָלט געװע'זט [געװע'סט] טױגן
|
ער (זי, עס) װאָלט געװע'זט [געװע'סט] טאָ'רן
|
ער (זי, עס) װאָלט געװע'זט [געװע'סט] דאַ'רפֿן
|
3-ье (он, она, оно)
|
|
Множественное лицо
|
|
מיר װאָלטן געװע'זט [געװע'סט] טױגן
|
מיר װאָלטן געװע'זט [געװע'סט] טאָרן
|
מיר װאָלטן געװע'זט [געװע'סט] דאַ'רפֿן
|
1-ое (мы)
|
|
איר װאָלט געװע'זט [געװע'סט] טױגן
|
איר װאָלט געװע'זט [געװע'סט] טאָרן
|
איר װאָלט געװע'זט [געװע'סט] דאַ'רפֿן
|
2-ое (вы)
|
|
זײ װאָלטן געװע'זט [געװע'סט] טױגן
|
זײ װאָלטן געװע'זט [געװע'סט] טאָרן
|
זײ װאָלטן געװע'זט [געװע'סט] דאַ'רפֿן
|
3-ье (они)
|
* – используется крайне редко. Используется для образования сослагательного наклонения. На русский язык можно перевести, как «Если бы я + форма 3-его лица прошедшего времени глагола, что…». В разговорном языке вместо этой формы наклонения, в основном, используется условное наклонение.
Условное наклонение. Тип II**
|
טױגן (годиться)
|
טאָרן (сметь)
|
דאַרפֿן (иметь надобность)
|
лицо
|
|
Единственное число
|
|
איך װאָלט געהאַ'ט געטױ'גט
|
איך װאָלט געהאַ'ט געטאָ'רט
|
איך װאָלט געהאַ'ט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
1-ое (я)
|
|
דו װאָלסט געהאַ'ט געטױ'גט
|
דו װאָלסט געהאַ'ט געטאָ'רט
|
דו װאָלסט געהאַ'ט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
2-ое (ты)
|
|
ער (זי, עס) װאָלט געהאַ'ט געטױ'גט
|
ער (זי, עס) װאָלט געהאַ'ט געטאָ'רט
|
ער (זי, עס) װאָלט געהאַ'ט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
3-ье (он, она, оно)
|
|
Множественное лицо
|
|
מיר װאָלט געהאַ'ט געטױ'גט
|
מיר װאָלטן געהאַ'ט געטאָ'רט
|
מיר װאָלטן געהאַ'ט געדאַ'רפֿט [געדאָרפֿן]
|
1-ое (мы)
|
|
איר װאָלט געהאַ'ט געטױ'גט
|
איר װאָלט געהאַ'ט געטאָ'רט
|
איר װאָלט געהאַ'ט געדאַ'רפֿט [געדאָרפֿן]
|
2-ое (вы)
|
|
זײ װאָלטן געהאַ'ט געטױ'גט
|
זײ װאָלטן געהאַ'ט געטאָ'רט
|
זײ װאָלטן געהאַ'ט געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
3-ье (они)
|
** – используется крайне редко. Используется для образования условного наклонения прошедшего времени. На русский язык можно перевести, как «я + глагол (форма 3-ье лицо прошедшего времени) бы». В литературном языке вместо этой формы наклонения, в основном, используется предпрошедшее время.
Многократное прошедшее время
|
טױגן (годиться)
|
טאָרן (сметь)
|
דאַרפֿן (иметь надобность)
|
лицо
|
|
Единственное число
|
|
איך פֿלעג טױגן
|
איך פֿלעג טאָרן
|
איך פֿלעג דאַרפֿן
|
1-ое (я)
|
|
דו פֿלעגסט טױגן
|
דו פֿלעגסט טאָרן
|
דו פֿלעגסט דאַרפֿן
|
2-ое (ты)
|
|
ער (זי, עס) פֿלעג(ט) טױגן
|
ער (זי, עס) פֿלעג(ט) טאָרן
|
ער (זי, עס) פֿלעג(ט) דאַרפֿן
|
3-ье (он, она, оно)
|
|
Множественное лицо
|
|
מיר פֿלעגן טױגן
|
מיר פֿלעגן טאָרן
|
מיר פֿלעגן דאַרפֿן
|
1-ое (мы)
|
|
איר פֿלעג(ט) טױגן
|
איר פֿלעג(ט) טאָרן
|
איר פֿלעג(ט) דאַרפֿן
|
2-ое (вы)
|
|
זײ פֿלעגן טױגן
|
זײ פֿלעגן טאָרן
|
זײ פֿלעגן דאַרפֿן
|
3-ье (они)
|
Будущее (простое) время
|
טױגן (годиться)
|
טאָרן (сметь)
|
דאַרפֿן (иметь надобность)
|
лицо
|
|
Единственное число
|
|
איך װעל טױגן
|
איך װעל טאָרן
|
איך װעל דאַרפֿן
|
1-ое (я)
|
|
דו װעסט טױגן
|
דו װעסט טאָרן
|
דו װעסט דאַרפֿן
|
2-ое (ты)
|
|
ער װעט טױגן
זי װעט טױגן
עס װעט טױגן
|
ער װעט טאָרן
זי װעט טאָרן
עס װעט טאָרן
|
ער װעט דאַרפֿן
זי װעט דאַרפֿן
עס װעט דאַרפֿן
|
3-ье (он, она, оно)
|
|
Множественное лицо
|
|
מיר װעלן טױגן
|
מיר װעלן טאָרן
|
מיר װעלן דאַרפֿן
|
1-ое (мы)
|
|
איר װעט טױגן
|
איר װעט טאָרן
|
איר װעט דאַרפֿן
|
2-ое (вы)
|
|
זײ װעלן טױגן
|
זײ װעלן טאָרן
|
זײ װעלן דאַרפֿן
|
3-ье (они)
|
Предбудущее время
|
טױגן (годиться)
|
טאָרן (сметь)
|
דאַרפֿן (иметь надобность)
|
лицо
|
|
Единственное число
|
|
איך װעל האָבן געטױ'גט
|
איך װעל האָבן געטאָ'רט
|
איך װעל האָבן געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
1-ое (я)
|
|
דו װעסט האָבן געטױגט
|
דו װעסט האָבן געטאָ'רט
|
דו װעסט האָבן געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
2-ое (ты)
|
|
ער (זי, עס) װעט האָבן געטױ'גט
|
ער (זי, עס) װעט האָבן געטאָ'רט
|
ער (זי, עס) װעט האָבן געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
3-ье (он, она, оно)
|
|
Множественное лицо
|
|
מיר װעלן האָבן געטױ'גט
|
מיר װעלן האָבן געטאָ'רט
|
מיר װעלן האָבן געדאַרפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
1-ое (мы)
|
|
איר װעט האָבן געטױ'גט
|
איר װעט האָבן געטאָ'רט
|
איר װעט האָבן געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
2-ое (вы)
|
|
זײ װעלן האָבן געטױ'גט
|
זײ װעלן האָבן געטאָ'רט
|
זײ װעלן האָבן געדאַ'רפֿט [געדאָ'רפֿן]
|
3-ье (они)
|
Повелительное наклонение
В идиш повелительное наклонение образуется:
а) – с помощью глагольной основы
|
טױגן (годиться)
|
טאָרן (сметь)
|
דאַרפֿן (иметь надобность)
|
лицо
|
|
Единственное число
|
|
טױג!
|
טאָ'ר!
|
דאַ'רף!
|
2-ое (ты)
|
|
Множественное лицо
|
|
טױ'גט!
|
טאָ'רט!
|
דאַ'רפֿט!
|
2-ое (вы)
|
б) – с помощью вспомогательного глагола לאָזן или זאָלן для образования 3-его лица повелительного наклонения в ед. ч. и мн. ч. На русский язык можно перевести, как «Пусть он + инфинитив глагола»
|
טױגן (годиться)
|
טאָרן (сметь)
|
דאַרפֿן (иметь надобность)
|
лицо
|
|
Единственное число
|
|
לאָז [זאָל] ער טױגן!
|
לאָז [זאָל] ער טאָרן!
|
לאָז [זאָל] ער דאַרפֿן!
|
3-ье (он, она, оно)
|
|
Множественное лицо
|
|
לאָזן [זאָלן] זײ טױגן!
|
לאָזן [זאָלן] זײ טאָ'רן!
|
לאָזן [זאָלן] זײ דאַ'רפֿן!
|
3-ье (они)
|
в) – с помощью לאָ'מיך и לאָ'מיר для образования побудительной формы повелительного наклонения. На русский язык можно перевести, как «Давай(те)-ка + инфинитив глагола»
|
טױגן (годиться)
|
טאָרן (сметь)
|
דאַרפֿן (иметь надобность)
|
лицо
|
|
Единственное число
|
|
לאָ'מיך טױגן!
|
לאָ'מיך טאָרן!
|
לאָ'מיך דאַרפֿן!
|
1-ое (я)
|
|
Множественное лицо
|
|
לאָ'מיר טױגן
|
לאָ'מיר טאָרן
|
לאָ'מיר דאַרפֿן!
|
1-ое (мы)
|
